“Hiçbir başarı tesadüf değildir ve her başarının arkasında çalışma disiplini yatar.” Sıkça dile getirilen bu söze hepimiz ikna olmuş durumdayız ama bizi başarıya götürecek çalışma disiplinini nasıl sağlayabiliriz?
Anne, baba ve öğretmenlerin öğrencilerden beklentisi, “başarılı” olmaları yönünde. Başarısızlığın nedeni de “yeterince çalışmamak”olarak nitelendirilir ve öğrenciden sürekli daha çok çalışması istenir. Ancak gerekli olanın “Bilinçsizce çok çalışmak değil, verimli ders çalışma yollarını bilerek ve bunları uygulayarak etkili çalışmak” olduğu genellikle gözden kaçırılır.
Şüphesiz, bir öğrenciyi başarıyı götürecek en önemli faktörlerden biri etkili ve verimli ders çalışmak. Her bir öğrenci birbirinden farklı olduğu için her öğrencinin de ders çalışma yolu da birbirinden farklılık gösterebilir. Ancak başarıya giden yolda bazı temel noktalar ortaktır.
1-Çalışma planı
Verimli çalışmanın en temel yolu öğrencinin kendine uygun bir çalışma planı hazırlaması. Her öğrencinin dersleri algılama düzeyi, ilgileri ve ihtiyaçları farklılık gösterdiğinden, öğrencinin kendi potansiyeline uygun çalışma planı yapması gerekir. Bu konuda okullarda bulunan Psikolojik Danışman ve Rehber öğretmenlerinden destek alınabilir.
“Günde kaç saat çalışmalıyım?” Pek çok öğrenci ve veli, bu sorunun cevabını arar. Ancak her öğrencinin potansiyeli farklı olduğundan çalışma süreleri de farklılık gösterecektir. Kesin bir saat belirlemektense dersin yoğunluğuna, öğrencinin hazırlandığı sınavlara bağlı olarak kendine uygun bir zaman dilimini çalışmaya ayırması öğrenciyi başarıya götürecektir.
Öğrenci ders çalışırken yine kendi potansiyeli doğrultusunda 40-45 dakika ders çalışıp 10’ar dakika ara vererek verimini artırabilir.
2-Çalışma ortamı
Diğer önemli bir nokta, çalışılacak ortamın düzenlenmesi. Çalışma ortamının öğrenciyi derse motive edici nitelikte olması gerekir. Öğrenci, çalıştığı ortamdan zevk almalıdır. İyi havalandırılmış, yeterince aydınlık ve normal sıcaklıktaki bir ortam idealdir. Öğrencinin ders çalıştığı masanın üzerinde sadece o an çalıştığı dersin materyali bulunmalıdır. Çünkü diğer materyaller hem çalışma alanını hem de öğrencinin dikkatini dağıtır. Öğrencinin odasında dikkatini dağıtacak afiş, poster gibi şeyler bulunmamalıdır.
3-Etkin okuma
Öğrencinin daha kısa sürede daha çok ders çalışıp başarılı olması için etkin okuma becerisini bilmesi gerekir. Okumak, ders çalışmanın olmazsa olmasıdır. Diğer taraftan öğrenci derste dinlediği konuyu çok fazla ayrıntılara girmeden not tutmalıdır. Mümkünse her ders farklı defterlere not alınmalı, bu sırada yazı düzenine dikkat edilmeli ve olabildiğince renkli kalemler kullanılmalıdır.
Etkin okumada İSOAT tekniği
İ: İncele / Okunacak konunun ana alt başlıkları konuların ilk ve son paragrafları gözden geçirilir.
S: Sor / İncelenen konuyla ilgili olarak olabildiğince ayrıntılı sorular hazırlanır. Sorular bir yere not edilir.
O: Oku / Konu hazırlanan soruların hepsine cevap verilecek şekilde gerekirse tekrar tekrar okunmalıdır.
A: Anlat / Okuduğu konuyu yine soruların cevaplarını vererek öğrenci kendine anlatmalıdır.
T: Tekrar / Öğrenci çalıştığı konuyu belli aralıklarla tekrar etmelidir. Hafta içi çalıştığı konuyu hafta sonu, bütün bir ay çalıştığını ise ayda bir tekrar etmesi uygundur.
4-Tekrar
Öğrencinin bir derste başarılı olabilmesi için hazırlıklı gelmesi, derste işlenen konuları belli aralıklarla tekrar etmesi gerekir. Öğrenciler zamanla unutabilir. Unutmayı önlemenin iki yolu vardır. Bunlardan biri, öğrenilen bilgilerin yeri geldiğinde kullanmak, bir diğeri de aralıklı olarak tekrar etmektir. Öğrenciler öğrendiklerini yeri geldikçe kullanırken hem bunların işe yaradığını görecekler hem de yeni bilgiler edinmeye motive olacaklar. Günlük, haftalık ve aylık olarak yapacakları tekrarlar sayesinde ise bir taraftan eski öğrendiklerini hatırlarken diğer taraftan da sınavlara her an hazır durumda olacaklardır.
5-Etkin dinleme
Dersi iyi anlamak için o dersi anlatan kişiden iyi dinlemek gereklidir. Etkin dinlemek dersin anlaşılması için çok önemlidir.
6-Amaç belirlemek
Doğadaki her şeyin bir amacı vardır. Her öğrencinin mutlaka bir ya da birkaç amaç belirlemesi gerekir. Bu amaçlar; bir problemin çözümünü öğrenmek, bir yazıdaki ana düşünceyi bulabilmek vs olabilir. Bunları iyi belirleyerek çalışmaya başlayan kişiler, bu yakın amaçlara ulaşarak sınıfını geçmek, okulunu bitirmek ve sınavları kazanmak biçiminde özetlenen uzaktaki amaçlarına da ulaşırlar. Hedefi olmadan ilerleyen gemiye hiçbir rüzgar yardım etmez. Amaç belirleme konusunda öğrenci, kendi potansiyelini göz önünde bulundurması gerekir. Amaç belirlemek gidilecek noktayı gösterir ve amaca yönelik çalışmalar kalıcı olur.
Etkin dinlemede İFİKAN tekniği
İ: İzle / Öğrenci öğretmeni gözlemelidir. Öğretmenin çok önemli konuları nasıl anlattığını bilmek ve anlatılan konunun ne derece önemli olduğunu anlamak durumundadır.
F: Fikirler / Konu, ana ve yan fikirlerden oluşur. Konunun ana fikri olduğu gibi onu anlatanın da konuya kattığı fikirler vardır. Öğrenci bunlara dikkat etmeli ve konunun özellikle ana fikrini anlamaya çalışmalıdır.
İ: İşaretler / Okul bir oyundur. Bu oyunun kuralını bilerek ve buna uyarak oynarsanız hem başarılı olur, hem de bu oyundan zevk alırsınız. Öğretmenlerin işaretlerine karşı uyanık olmak, okul oyununun en zevkli yönlerinden biridir. Hiçbir öğretmen açık açık bu sınav sorusudur demez. Ancak önemli konuların işaretini verir. “Önemli”, “başlıca”, “can alıcı”, “şunu unutmayın ki”, “burada esas fikir” gibi kelimeler bu işaretlerden bazılarıdır.
K: Katıl / Öğrencinin konuyu anlaması için gerektiğinde soru sorması çok önemlidir.
A: Araştır / Öğrenci konu ile ilgili düşüncelerini uygun koşullarda arkadaşları ile paylaşmalı ve gerekirse başka kaynaktan araştırma yapmalıdır.
N: Not tut / Yazılmayan bilgiler çabuk unutulur.
